‘Tegen de tijd dat ik met pensioen ga, is de pensioenpot toch leeg’
Dit is een opmerking die wij vaak horen, vooral van relatief jonge pensioenopbouwers. En ik kan mij voorstellen, dat de verslechterde financiële positie van pensioenfondsen als gevolg van de coronacrisis dit beeld nog versterkt. Herkenbaar? Dan heb ik in deze tijden van crisis toch een stukje positief nieuws voor u. Het beeld is namelijk volstrekt onjuist. Ik leg u graag uit waarom.
Graag leg ik dat aan u uit aan de hand van het begrip ‘dekkingsgraad’. De dekkingsgraad van een pensioenfonds is het pensioenvermogen van dat fonds gedeeld door de pensioenverplichtingen. Het pensioenvermogen is de som van de waarde van alle beleggingen van het fonds. Maar hoe bepalen we nu wat de pensioenverplichtingen zijn? Dit gaat bij Philips Pensioenfonds (en andere pensioenfondsen) als volgt.
Stappenplan pensioenverplichtingen
Stap 1
Allereerst rekenen wij voor iedere deelnemer, dus zowel voor de 70-jarige gepensioneerde als voor de 30-jarige medewerker van Philips of Signify, uit wat het opgebouwde pensioen is.
Stap 2
Vervolgens bepalen wij hoe lang wij het pensioen aan iedere deelnemer moeten (gaan) uitkeren. Hierbij gaan wij uit van de verwachte overlijdensdatum van de deelnemers. Voorbeeld: een 30-jarige medewerker van Philips of Signify heeft op jaarbasis € 5.000 aan pensioen opgebouwd. De pensioenleeftijd van de betreffende medeweker is 68 jaar en zijn statistische leeftijd van overlijden is 88 jaar. We moeten aan deze deelnemer dan 20 jaar pensioen uitkeren. De totale uitkering die wij aan deze deelnemer moeten doen is dan 20 maal € 5.000 is € 100.000.
Stap 3
De rekensom beschreven in stap 2 maken wij voor iedere deelnemer. Vervolgens tellen we alle uitkomsten bij elkaar op. We weten dan het totaalbedrag dat we aan al onze deelnemers nu (voor de gepensioneerden) en in de toekomst (voor de gepensioneerden en toekomstig gepensioneerden) moeten gaan uitkeren.
Stap 4
Als laatste moeten wij bepalen hoeveel geld we nu in kas moeten hebben, ofwel hoe groot het pensioenvermogen nu moet zijn, om al die pensioenen nu en in de toekomst uit te kunnen betalen. Daarbij houden we er rekening mee, dat als we bijvoorbeeld in het jaar 2035 een uitkering van € 20.000 moeten doen, we dat bedrag nu nog niet kas hoeven te hebben. We maken immers in de periode tot 2035 ook nog rendement op ons vermogen. Met hoeveel rendement we mogen rekenen, kunnen we niet zelf bepalen. Dat wordt voorgeschreven door de toezichthouder. Zo komt het dat indien stap 3, zoals bij Philips Pensioenfonds het geval is, een bedrag oplevert van € 20 miljard, wij daarvoor ‘slechts’ € 18 miljard in kas hoeven te hebben. Dit laatste bedrag, dus het bedrag dat we nu in kas moeten hebben om alle pensioenen die onze deelnemers hebben opgebouwd nu en in de toekomst te kunnen uitkeren, noemen wij de pensioenverplichtingen.
Dekkingsgraad 100%: precies voldoende financiële middelen
Zoals gezegd, is de dekkingsgraad van een pensioenfonds het pensioenvermogen van dat fonds gedeeld door de pensioenverplichtingen. Dit betekent dat als Philips Pensioenfonds een dekkingsgraad heeft van 100%, het Fonds beschikt over precies voldoende financiële middelen om alle pensioenen van alle deelnemers te kunnen betalen tot aan het overlijden van de laatste deelnemer. Dus ook de pensioenen van alle medewerkers van Philips of Signify, jong en oud. De pot is bij een dekkingsgraad van 100% dus niet leeg, maar geheel gevuld. En zelfs als de dekkingsgraad 90% is, is er nog steeds genoeg geld om 90% van de pensioenen uit te keren. Ook dan is de pot dus niet leeg, maar niet geheel gevuld.
Buffers nodig
Uiteraard is het belangrijk om ervoor te zorgen, dat het risico dat de pensioenen niet volledig kunnen worden uitgekeerd zo klein mogelijk is. Daarom zijn er Nederland allerlei wettelijke regels over de buffers die pensioenfondsen moeten aanhouden. De Nederlandsche Bank houdt toezicht op de naleving daarvan. Betekent dat dat we nooit in een situatie kunnen terechtkomen dat we de pensioenen moeten verlagen? Nee, helaas kunnen we dat niet zeggen. Maar het verschil tussen ‘de pensioenpot is leeg’ en ‘de pensioenen moeten worden verlaagd’ is enorm. We kunnen niet uitsluiten dat dit laatste in de toekomst een keer nodig is. Maar laat u niet wijsmaken dat de pensioenpot over een aantal jaren leeg is, of u nu pensioenopbouwer of pensioenontvanger bent.
Jasper Kemme
Algemeen Directeur